ေန႕စဥ္သတင္းတုိင္းတြင္ အီရတ္ႏုိင္ငံ အဂၢဒတ္ၿမိဳ႕မွာ ဗံုးခဲြ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင္း ေျချပတ္၊ လက္ျပတ္ အေလာင္းေကာင္းမ်ားကို မၾကည့္ခ်င္မွ အဆံုးရွိမည္။ အီရတ္က ဗံုးခဲြမႈ၊ အာဖဂန္နစၥတန္က အလစ္၀င္တိုက္မႈ၊ ပါကစၥတန္က စစ္ေရးဟန္ေရးျပမႈတို႕သည္ ကမာၻသူ/သားတုိ႕ လန္႕ျပန္ေနရသည္ ျပသာနာအႀကီးစားပင္ျဖစ္သည္။ ဂလိုဘယ္လိုင္းေဇးရွင္းေခတ္၊ ကမာၻရြာထဲတြင္ အၾကမ္းဖက္မႈသည္ ကန္႕လန္႕တိုက္ကဲ့သို႕ ကမာၻႀကီးကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနသည္။
ယေန႕ ကမာၻေပၚတြင္ အၾကမ္းဖက္မႈကို မည္သို႕ ကိုင္တြယ္ရမည္ကို ကမာၻအင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ား ေခါင္းစားေနရသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ဘယ္က လာလို႕ လာမွန္းမသိ၊ မည္သို႕ ေပၚလာမည္ကို ခန္႕မွန္းလို႕မရႏုိင္ေအာင္ မ်က္စိျပဴး မ်က္ဆံျပဴးျဖစ္ေနၾကရသည္။ ထိုဂယက္ထဲတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ မည္သို႕ ဆက္စပ္မည္နည္းကို နည္းနည္းသံုးသပ္ၾကည့္ၾကမိသည္။
၂၀၀၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ေန႕တြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ရွိ World Trade Center ကို အယ္ကိုင္ဒါအဖဲြ႕ အိုစမာဘင္လာဒင္ရဲ႕ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔သားေတြ ေလယာဥ္အပိုင္စီးၿပီး တိုက္ခိုက္မႈတြင္ လူေပါင္း ၃၀၀၀ ေက်ာ္ ေသခဲ့သည္။ ကမာၻသူ/သားမ်ား အံ့ႀသတုန္႕လႈပ္ခဲ့ရသည္။ စူပါ ပါ၀ါအေမရိကန္ႏိုင္ငံလည္း ကမာၻေပၚတြင္ အရွက္ရစရာျဖစ္လာခဲ့သည္။ အေမရိကန္သမိုင္းတြင္ ပုလဲဆိပ္ကမ္းဗံုးႀကဲ တိုက္ခိုက္ခံမႈၿပီးေနာက္ ဒုတိယအႀကိမ္ အလစ္အငိုက္မိသြားျခင္းျဖစ္သည္။ ဘုရွ္အစိုးရမွ ခ်က္ခ်င္းလက္တုန္႕ျပန္သည့္အေနျဖင့္ အာဖဂန္နစၥတန္ကို ခ်က္ခ်င္း ေကာက္ကာ ငင္းကာ စစ္တိုက္ခဲ့သည္။ ဘုရွ္ကေတာ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံလြတ္ေတာ္ထဲတြင္ (၃)ရက္ေလာက္နဲ႕ အျပတ္တိုက္မယ္ဆိုၿပီး ေၾကြေၾကာ္ခဲ့တာ အမွန္တကယ္တိုက္ခိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ႏုိင္ငံရွိသူကို တိုက္ခိုက္ရမႈ လြယ္ကူသေလာက္ ႏုိင္ငံမဲ့ တာလီဘန္ေတြနဲ႕အယ္ကိုင္ဒါ ေတြ႕ဆံုေသာအခါ အေမရိကန္ ပင္တဂြန္ဌာနႏွင့္ CIA ပင္ မ်က္လံုးျပဴး မ်က္ဆံျပဴးျဖင့္ ေနာက္ဆံုး အေမရိကန္ႏိုင္ငံ စီးပြါးေရး အက်ပ္အတည္ေၾကာင္းပင္ ဘုရွ္အစိုးရ ဆင္းေပးလုိက္ရေလသည္။ အေမရိကန္အစုိးရအေနျဖင့္ အၾကမ္းဖက္ႏိုင္ငံဟု သတ္မွတ္ေသာ အာဖဂန္နစၥတန္မွသည္ အီရတ္ႏိုင္ငံကို ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ေသာ္လည္း ထူးျခားမႈ မရွိခဲ့ေခ်။ အီရတ္ႏုိင္ငံအတြင္းက ဒီမိုေရကေရစီကို ေသနပ္ေျပာင္၀တည္ၿပီး ေပးမယ္လို႕ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ဟာ သူတို႕ရဲ႕စစ္သားေတြကို ဘယ္ကမွန္းမသိတဲ့ ရန္သူေတြၾကား ပို႔ထားခဲ့ရျခင္းသည္ အသံအၿမဲဆံုး၊ ေၾကာက္စရာအေကာင္းဆံုး အသက္ေပးမႈႏွင့္ ေ၀ဖန္ခံရဆံုး ျပသာနာျဖစ္လာသည္။
CIA ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ကမာၻေပၚတြင္ တာလီဘန္ ခိုလံုေနသည့္ ႏိုင္ငံေပါင္း (၆၀)ရွိသည္။ ဤအတိုင္းဆိုလွ်င္ အေမရိကန္သည္ ႏိုင္ငံေပါင္း (၆၀)လံုး တိုက္ခိုက္ၿပီး ႏုိင္ငံမဲ့ တာလီဘန္မ်ားအေပၚ လက္စားေခ်မည္ဆိုလွ်င္ မည္သို႕မွ် မျဖစ္ႏိုင္သည့္ ကိစၥျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံမဲ့မ်ား၏ ေန႔စဥ္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားကို ထိုင္ေစာင့္၊ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္မႈႏွင့္ လက္ဦးယူမႈ စနစ္ကို ကမာၻအင္အားႀကီးႏုိင္ငံမ်ား အလုပ္ရႈပ္ေနရသည္။ ဒီၾကားထဲတြင္ အေမရိကန္ ေဘာ္စတြန္ ဗံုးခဲြမႈ၊ ေနာ္ေ၀တြင္ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ခံရမႈမ်ားသည္ လတ္တေလာ ၿခိမ္းေျခာက္အသံေပးမႈမ်ားျဖစ္သည္။ Malticulturalism လို႕ ေအာ္ဟစ္ေၾကြးေၾကာ္ေနတဲ့ ဥေရာပလို ႏိုင္ငံမ်ိဳးမွာေတာင္ အယ္ကိုင္ဒါနဲ႕ တာလီဘန္တို႕ ၿခိမ္းေျခာက္မႈတို႕ေၾကာင့္ မြတ္ဆလင္တို႕အေပၚ တျဖည္းျဖည္း လက္ေရွာင္လာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ကမာၻမွာ နာမည္အႀကီးဆံုးျဖစ္သည့္ အယ္ကိုင္ဒါႏွင့္ တာလီဘန္ကို အနည္းငယ္ ရွင္းျပပါအံုမည္။

အယ္ကိုင္ဒါ (Al-Qaeda ) ကို အိုစမာ ဘာလင္ဒင္ ဦးေဆာင္ၿပီး အၾကမ္းဖက္လိုေသာ အစၥလာမ္အဖဲြ႕အစည္း (militant Islamist) အျဖစ္အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုၿပီး ပါကစၥႏိုင္ငံတြင္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ႀသဂုတ္လတည္ေထာင္ခဲ့သည္။ အာဖဂန္နစၥႏိုင္ငံရွိ ဆိုဗီယက္ေတာ္လွန္ေရးအတြင္း ဆြန္နီမြတ္ဆလင္မ်ားမွ ကမာၻႏိုင္ငံမဲ့ မြတ္ဆလင္မ်ားၾကား ခ်ိပ္ဆက္ၿပီး ခ်ာရီယာ (sharia law) ဥပေဒအရ တစ္ကမာၻလံုး ဂ်ီဟတ္(Jihad )ဆင္းႏြဲမည္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ထားသည္။ သူတို႕၏ အဓိက နာမည္ႀကီး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားမွာ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္က အေမရိကန္ သံရံုးဗံုးခဲြမႈ၊ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္က နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ရွိ World Trade Center အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ဘာ ဘာလီအၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္အတူ ကမာၻအၾကမ္းဖက္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ အယ္ကိုင္ဒါသည္ ကမာၻႏိုင္ငံေပါင္း (၃၀)ေလာက္တြင္ အေျခစိုက္ၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို လႈပ္ရွားေနသည္ဟု အေမရိကန္ႏိုင္ငံ CIA ဌာနက ထုတ္ျပန္ခဲ့ဖူးသည္။
တာလီဘန္ (Taliban)ဆိုသည္မွာ အစၥလာမ္ဘာသာ၏ တင္းက်ပ္ေသာ ဘာသာေရးအယူ၀ါဒီ/၀ါဒအဖဲြ႕(slamic fundamentalist) ျဖစ္သည္။ ဤအဖဲြ႕အစည္းကို မာလတ္ မိုဟာမတ္ အိုမာ(Mullah Mohammed Omar) က ဦးေဆာင္ၿပီး အာဖဂန္နစၥတန္တြင္ ဖဲြ႕စည္းခဲ့သည္။ အဓိကအားျဖင့္ ခ်ာရီယာ (sharia law)အတိုင္း ေပၚေပါက္လာသည့္ အစၥလာမ္အဖဲြ႕အစည္းျဖစ္သည္။ တာလီဘန္အၾကမ္းအဖဲြ႕အစည္းသည္ ကမာၻေပၚတြင္ ကြန္ယက္က်ယ္ျပန္႕ၿပီး အစၥလာမ္ႏုိင္ငံမ်ား၏ ေထာက္ပံ့မႈကို အမ်ားဆံုးရရွိထားသည့္ အဖဲြ႕အစည္းျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံမွ ေထာက္ပံ့ထားသည္ဟု ဆိုသည္။ သူတို႕အဖဲြ႕ကို အာဖဂန္နစၥတန္ႏိုင္ငံႏွင့္ ပါကိစၥတန္ႏိုင္ငံအေနာက္ဘက္အပိုင္းတြင္ အဓိက လႈပ္ရွားသည္ အဖဲြ႕ျဖစ္ၿပီး အေသခံဗံုးခဲြမႈႏွင့္ အလစ္အခိုက္ တိုက္ခိုက္မႈတြင္ နာမည္ႀကီးသည္။ သူတို႕အၾကမ္းဖက္မႈမွာ ႏုိင္ငံေရးကို အၾကမ္းဖက္မႈမွာ ၿခိမ္းေျခာက္ထားမႈျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ သူတို႕၏ ဘာသာေရးအေပၚအေျခခံၿပီး စည္းၾကပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ႏွစ္စဥ္ အာဖန္နစၥႏုိင္ငံ၏ အၾကမ္းဖက္မႈ ၈၀%ေလာက္ကို တာလီဘန္အဖဲြ႕က ႀကိဳးကိုင္လႈပ္ရွားသည္။ အထူးသျဖင့္ တာလီဘန္တို႔၏ ရက္စမႈသည္ မာလာလာဆိုသည္ အသက္ (၁၆) အရြယ္ အမ်ိဳးသမီးငယ္ကို သက္ျဖတ္မႈတြင္ ပိုမိုရြံစရာျဖစ္ခဲ့သည္ဟု မွတ္ခ်က္ေပးၾကသည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၉ ရက္ေန႔တြင္ မာလာလာႏွင့္ သူငယ္ခ်င္းမ်ား ေက်ာင္းမွ အိမ္သို႔ျပန္ လာသည့္ ဘတ္စ္ကားကို တာလီဘန္တို႔သည္ ရပ္ခိုင္းၿပီး မာလာလာ၏ ဦးေခါင္းႏွင့္ လည္ပင္းတို႔ကို ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ကာ လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္။

လက္ရွိျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေနသည္ လစဥ္ႏွင့္ အမွ် ျဖစ္ပြါးလွ်က္ရွိသည္။ တနည္း လက္သည္မျမင္ရေသာ အၾကမ္းဖက္မႈတစ္ခုကို ျမန္မာႏိုင္ငံသူ/သားမ်ား မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္ေနရသည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕မွသည္ ေအာက္တိုဘာတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ၿပီးေနာက္
(၁)မိတၳိလာ အေရးအခင္း
(၂) ဥကၠံ ျဖစ္ရပ္
(၃) လာရွိဳး ျဖစ္ရပ္
(၄) ပဲခူးတိုင္း ဇီးကုန္း ႀကိဳ႕ပင္ေကာက္ ျဖစ္ရပ္
(၅)ကန္႕ဘလူ ထန္းကုန္း ျဖစ္ရပ္
(၆) သံတြဲ ျဖစ္ရပ္
(၇) ဧရာ၀တီတိုင္း ၊ ေက်ာင္းကုန္းၿမိဳ႕ စသည့္ ေနရာမ်ားထိ ျပန္ႏွံခဲ့သည္။ အနီးစပ္ဆံုးျဖစ္သည့္ ၃၀.၁၀.၂၀၁၃ ရက္ေန႕က "ခုခံစစ္ေဂ်ပာာ့ဒ္ အမိန္႔ထုတ္" ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သံတြဲၿမိဳ႕မွ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ တစ္ဦးက ျမန္မာမြတ္စလင္မ္မီဒီယာသို႔ ယေန႔ည ၉း၀၀ အခ်ိန္တြင္ အတည္ျပဳေျပာၾကားလိုက္သည္ ဆိုသည့္ သတင္းကို သတိထားမိလိုက္သည္။ ဤသည္ပင္လွ်င္ သတိခ်ပ္စရာတစ္ခုျဖစ္လာခဲ့သည္။ ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႕ပတ္သတ္ၿပီး အေမရိကန္အစိုးရႏွင့္ အိႏၵိယအစိုးရ ဌာနတို႕မွလည္း သတိေပးခဲ့ဖူးသည္။
အေမရိကန္က အစုိးရ သတိေပးထားပံုမွာ “ရုိဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္အၾကမ္းဖက္အုပ္စုေတြရဲ႔ အမာခံေတြျဖစ္လာခဲ႔တယ္။ သူတုိ႔ိကို ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္ တာလီဘန္ေတြလို႔ေခၚၾကတယ္။ အယ္လ္ကိုင္ဒါနဲ႔ အထက္ပါ HuJI အၾကမ္းဖက္အုပ္စုေတြ အဓိက လႈပ္ရွားတဲ႔ ေကာ႔ဂနီၿမိဳ႔ ကရာခ်ိေဒသမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိၾကတယ္။ သူတုိ႔က အဲ႔ဒီမွာ အယ္လ္ကိုင္ဒါးနဲ႔ က်န္အုပ္စုေတြကို ကူညီၾကတယ္။ အဲ႔ဒီလက္နက္ေလ႔က်င္႔ေပးသူေတြက ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္ကို အဆာဒူလာ အယ္လ္ဂါလစ္ဆုိတဲ႔ သူရဲ႔ဖိတ္ေခၚမႈနဲ႔ေရာက္လာခဲ႔တယ္။ ၂ဝဝ၅ ခုနွစ္မွာ ဂါလစ္ အဖမ္းခံရၿပီး ဥပေဒရဲ႔ဆံုးၿဖတ္မႈကို ခံယူဖို႔ေစာင္ၤ႔ဆုိင္းေနဆဲၿဖစ္တယ္။ အဲ႔ဒီ နည္းၿပေတြဟာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အာဖဂန္ ဂ်ီဟတ္အတြက္ အရင္ ေလ႔က်င္႔ေပးခဲ႔ တယ္။ ေဒသခံေတြကိုလည္း ေလးငါးနွစ္ေလာက္ ေလ႔က်င္႔ေပးခဲ႔တယ္။
အဲ႔ဒီ HuJI-B လို႔ေခၚတဲ႔ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္အေျခစိုက္ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ဟာရိုဟင္ဂ်ာေတြကိုေလ႔က်င္႔ေပးခဲ႔တယ္။ ျမန္မာျပည္ထဲမွာ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္ဖုိ႔ ေစလြႊတ္ခဲ႔တယ္။ HuJI-B အဖြဲ႔ဝင္သံုးဦးကို အဂၤလိပ္ ဟုိက္ေကာ္မစ္ရွင္နာရံုးကို တုိက္ခုိက္မႈနဲ႔ ေမ ၂ဝဝ၄ မွာ ဖမ္းဆီးရမိခဲ႔တယ္။ အိႏၵိယရဲေတြဟာ ေဒလီဗံုးကြဲမႈအတြက္ HUJI-B အဖြဲ႔ဝင္ မိုဟာမက္ အကၠဘားလ္ (Mohammed Iqbal) ကို ဖမ္းဆီးခဲ႔တယ္။ အဲဒီအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ေတြက သူတုိ႔မွာ အင္အားေလးရာခန္႔ရွိတယ္လုိ႔ေျပာတယ္။ အတိအက်ကို ဘယ္သူမွ မသိေသးဘူး။ အဲဒီအဖြဲ႔ဝင္ေတြ လႈပ္ရွားတဲ႔ ႏုိင္ငံသံုးႏုိင္ငံရွိတယ္။” ဟု ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ဧၿပီးလ ၂၇ ရက္ေန႕ အယ္ဂ်ဇီးယား သတင္းဌာနက ထုတ္လြင့္ျပသခဲ့ဖူးသည္။
ဒီအျပင္ အေမရိကန္ ေကဘယ္ တီဗီကြန္ယက္ျဖစ္တဲ့ CNN ၏ အာဖဂန္နစၥတန္မွာ ဒီႏွစ္ ၾသဂုတ္လ အတြင္းက ရရွိခဲ့တဲ့ al-Qaeda မွတ္တမ္းမွတ္ရာ ဗီဒီယိုေခြ 60 ထက္မနည္းတဲ့ အေခြေတြထဲမွာ တစ္ခုဟာ ဘားမား (ျမန္မာ) ဟုေဖာ္ျပထားၿပီး မြတ္စလင္ မဟာမိတ္မ်ားအား ၎ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ သင္တန္းမ်ား ပို႕ခ်ခဲ့တယ္လို႕ ေရးထားသည့္ ကိုလည္း ထုတ္လြင့္ျပသခဲ့ဖူးသည္။

ကုလသမဂၢ၏ သတ္မွတ္ခ်က္အရ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသူမ်ားသည္ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံမဲ့ျဖစ္ေသာေၾကာင္း ဘယ္ႏိုင္ငံမွ လက္မခံဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲတြင္ လူမ်ိဳးစုတစ္စုအျဖစ္ အားဓမၼသြတ္သြင္းလာသည့္ သေဘာျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္သူတို႕မွလည္း ရိုဟင္ဂ်ာမွသည္ ႏုိင္ငံဖဲထုတ္ေရးသို႔ ျမင္လာခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ အျပင္းအထန္ကန္႔ကြက္ျခင္းကို ခံခဲ့ရၿပီး တျခားဖက္သို႕ ဦးတည္ေနၿပီးလားဆိိုသည့္ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ခ်က္မ်ားကိုပင္ ေတြ႕လာရသည္။ သူတို႕၏ ကြန္ယက္သည္ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ အတြင္းအျပင္ ခ်ိပ္ဆက္လုပ္ေဆာင္ေနၾကသည္ကို စာရႈသူတို႔ ေတြ႕ရသည့္အတိုင္းျဖစ္သည္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အသြင္းကူးေျပာင္းကာလႏွင့္ ခ်ိန္ကိုက္ဆိုသလို အသံက်ယ္ေလာင္းလာသည့္ ကန္႔လန္႔တိုက္ အၾကမ္းဖက္မႈ ျပသာနာျဖစ္ေနသည္။ တစ္ႏွစ္မွသည္ အခ်ိန္ၾကန္႔ၾကာလာသည္ႏွင့္အမွ် ၿငိမ္ေအးမသြားဘဲ ဆက္တုိက္ဆိုလို တစ္ေနရာၿပီး တစ္ေနရာသို႕ ကူးေျပာင္းသြားျခင္းသည္ ေကာင္းသည့္ လကၡာရပ္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။ ဘာသာေရး မိႈင္းမိၿပီး ဒီထက္မက ျပင္းထန္ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈသို႔ မေရာက္ရွိခင္ ေရတို စီမံကိန္း၊ ေရရွည္စီမံကိန္မ်ားကို ခ်မွတ္ၿပီး အစိုးရမွ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို ခ်မွတ္သင့္သည္။ ႏိုင္ငံမဲ့လို႕ သတ္မွတ္ထားသည့္ ဤလူမ်ိဳးကို အစိုးရမွ ႏိုင္ငံသားမဟုတ္ေၾကာင္း တရား၀င္ေျပာၾကားခဲ့ေသာ္လည္း မည္ကဲ့သို႕ ကိုင္တြယ္သည္ကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း မျမင္ရေသးေပ။ Genocide ဂ်ီႏိုဆိုက္ကို သူတို႕ ဆဲြေခၚ၍ မရလွ်င္ ေနာက္ဆက္တဲြ စဥ္စားႏုိင္စရာသည့္ တျဖည္းျဖည္းျဖင့္ အၾကမ္းဖက္မႈကို အသြင္းေျမာက္ေျမာက္စြာျဖင့္ ျပဳလုပ္ၿပီး ဂ်ီဟတ္ဘက္သို႕ ဦးတည္သြားမည္ကို သတိထားသင့္သည္။ ႏိုင္ငံမဲ့တို႕၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ထြက္ေပါက္သည္ ဗ်ဴဟာ၊ မဟာဗ်ဴဟာ ေျမာက္တတ္သည့္ သေဘာျဖစ္တြင္ လိုအပ္လွ်င္ ဂ်ီဟတ္ကိုပင္ အသံုးျပဳတတ္သည္ကို တာလီဘန္တို႕၊ အယ္ကိုင္တာတို႕ကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ သံုးသပ္ႏိုင္သည္။ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ အသံတိတ္ေနျခင္းသည္လည္း ေကာင္းေသာ လကၡာဏာ တစ္ရပ္မဟုတ္ေခ်။

လက္လွမ္းမွီသေလာက္ ဘဂၤလီတို႕၏ အၾကမ္းဖက္ အဖဲြ႕စည္းမ်ားကို စုစည္းတင္ျပေပးလိုက္သည္။ ၁၉၇၈ခုုႏွစ္၊ နဂါးမင္းစစ္ဆင္ေရးကာလအတြင္း အႀကီးအက်ယ္ အထိနာသြားေလေသာ ဘဂၤလီမ်ားသည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုုင္ငံ၊ ေကာ့ဘဇာျမိဳ႕၏ အေရွ႕ေတာင္ဘက္တြင္ ေတာခိုုပုုန္းေအာင္းကာ ဆက္လက္ လႈပ္ရွားေနခဲ့သည္။ ၁၉၈၂ခုုႏွစ္တြင္ ယင္းဘင္ဂလီမ်ားသည္ ရိုုဟင္ဂ်ာ စည္းလံုုးညီညြတ္ေရး အဖြဲ႕အစည္း (Rohingya Solidarity Organization) ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ ေပၚေပၚတင္တင္ ႏိုုင္ငံတကာ၏ အကူအညီကိုု ေတာင္းခံလာခဲ့သည္။ ၄င္းအဖြဲ႕အစည္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားမွာ ရခိုုင္ေဒသအတြင္းတြင္ ရွိႏွင့္ျပီးေသာ ဘဂၤလီမ်ားႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ ေနာက္ထပ္ ဝင္ေရာက္လိုုေသာ ဘဂၤလီမ်ားအတြက္ ညီညြတ္ေသာ မူစလင္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုုင္ ေဒသတစ္ခုု ေတာင္းဆိုုေရးျဖစ္သည္။.
ယင္းအဖြဲ႕အစည္းသည္ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း အလားတူ အစၥလာမ္အစြန္းေရာက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ကူးလူးဆက္ဆံမႈမ်ား ျပဳလုုပ္ခဲ့သည္။ အဆိုုပါ အစြန္းေရာက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွာ
- Jamaat-e- Islami of Bangladesh
- Jemaah Islamiyah of South East Asia
- Gulbuddin Hekmatyar's Hizb-e-Islami of Afghanistan
- Hizb-ul-Mujahideen of Jammu and Kashmir
- Harakat-ul-Jihad-ul-Islami တိုု ့ျဖစ္ၾကသည္။
ဤေလာက္ဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံမဲ့ဟု ကုလသမဂၢအဖဲြ႕အစည္းမွ သတ္မွတ္ထားေသာ စစ္တေကာင္းသား ဘဂၤလီမ်ားအေပၚတြင္ ေလ့လာသံုးသပ္ၾကည့္ႏိုင္ေလာက္ၿပီးျဖစ္ပါသည္။ အၾကမ္းဖက္မႈ အခင္းျဖစ္လာၿပီးေနာက္ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားကို ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ႏုိင္ရန္ႏွင့္ ေလ့လာမိသေလာက္အား စုစည္းေဖာ္ျပေပးလိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
စာေရးသူေလ့လာမိသေလာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို အၾကမ္းအားျဖင့္ အဆင့္ (၇) ေလာက္ကို ေလ့လာမိသည္။
( ၁ ) မီဒီယာကုိ အသုံးခ် ၀ါဒျဖန္႔ျခင္း
- အခ်ိန္ေတာ္ၾကာကတည္းက တည္ေဆာက္ထားျခင္းျဖစ္သည္။
( ၂ ) ေငြေၾကး ျဖင့္ သိမ္းသြင္းစည္းရုံးျခင္း
- တခ်ိဳ႕ေနရာမ်ားတြင္ ေတြ႕ႏိုင္သည္။ အထူးသျဖင့္ မီဒီယာက႑ကို အသံုးခ်သြားသည္ကို ေတြ႕ႏိုင္သည္။
( ၃ ) သာသနာျပဳ ဘမ္းျပ၍ ထုိးေဖါက္ စိမ့္၀င္ျခင္း
- အထူးသျဖင့္ ေမာ္လ၀ီမ်ားႏွင့္ ဘာသာေရးျဖင့္ ဆက္စပ္သည့္ ေက်ာင္းမ်ားကို ေတြ႕ႏိုင္သည္။
( ၄ ) တရားမ၀င္နည္းလမ္း မ်ားျဖင့္ ျမန္မာျပည္တနံတလ်ား၀င္ေရာက္ အေျခခ်၍ ေျခကုတ္ရယူျခင္း
- ေန႕စဥ္ခိုး၀င္မႈမ်ားကို ဖမ္းဆီရရွိမႈမွ သိရွိႏိုင္သည္။
( ၅ ) ျမန္မာနုိင္ငံအား လူမ်ိဳး၀ါးမ်ိဳးေရး စီမံကိန္းျဖင့္ လူအင္းအားခ်ဲ႕ထြင္ျခင္း
- သားဖြားႏႈန္းျမင့္တက္မႈ၊ မိန္းမယူမႈမ်ားသည္ ျမန္မာယဥ္ေက်းမႈ တစ္လင္တစ္ယားစနစ္ျဖင့္ ခ်ိန္းထိုးႏိုင္သည္။
( ၆ ) ရိုဟင္ဂ်ာမွသည္ တျခားဘာသာတူ ျမန္မာျပည္တြင္းမွ မြတ္ဆလင္မ်ားကို သိမ္းသြင္းျခင္း
- ရခိုင္ျပည္နယ္မွအပ ျမန္မာျပည္တြင္းမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြါးမႈႏွင့္ ကမန္တုိင္းရင္းသားတို႕ျဖင့္ ျဖစ္ပြါးမႈကို သံုးသပ္ႏိုင္သည္။
( ၇ ) လက္နက္ဆြဲကုိင္ တုိက္ခုိက္ျခင္း
ယခုမီးရိႈးအၾကမ္းဖက္မႈတြင္ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္သည္။
စာေရးသူ ေလ့လာမိသေလာက္ ဒီဆင့္မ်ားကို ေတြ႕ရွိရသည္။ ဤအဆင့္မွသည္ အျခား အဆင့္မ်ားသို႕ မေရာက္မွီ အခ်ိန္မွီကိုင္တြယ္ႏိုင္ဖို႕အတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္သင့္ျပဳ ေလ့လာသံုးသပ္မိသည္။
ေက်းဇူးတင္ပါသည္-
ေ၀ဟင္ေအာင္
၈၊ ၁၀၊ ၂၀၁၃။
http://www.asiantribune.com/?q=node/16449 ပို႕စ္အား ဖတ္မိရာမွေန ေရးသားျခင္းျဖစ္သည္။
Wikipedia ကို မီွးျငမ္းထားသည္။
No comments:
Post a Comment